Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu 1 biện pháp tránh thai không hẳn mới nhưng vẫn rất nhiều người chưa biết hoặc chưa hiểu rõ về nó 
CÁC TRƯỜNG HỢP CẦN THẬN TRỌNG
-
Cho trẻ bú dưới 6 tuần sau sanh.
-
Có huyết khối tĩnh mạch sâu ở chân hay phổi.
-
Xuất huyết âm đạo chưa giải thích được.
-
Ung thư vú hay có tiền căn ung thư vú.
-
Đang có bệnh lý gan nặng.
-
Đang sử dụng thuốc chống động kinh hay thuốc điều trị lao (rifampicin).
Mỗi trường hợp có những mức độ nặng nhẹ khác nhau để cân nhắc sử dụng que cấy tránh thai, nếu gặp các trường hợp này nên dùng biện pháp tránh thai khác.
QUE CẤY TRÁNH THAI LÀ GÌ?
- Que cấy là phương pháp tránh thai dùng một hay các que nhỏ như que diêm chứa hormone progesterone cấy vào dưới da.
Sau khi được đưa vào cùng da dưới cánh tay, các que cấy sẽ phóng thích dần dần lượng hormone vào cơ thể tạo ra tác dụng ngừa thai kéo dài có thể lên đến 5 năm.
-
Hormone sử dụng trong que cấy tránh thai là progesterone : levonorgestrel hay etonogestrel.
-
Số lượng que cấy có thể từ 1 đến 6 que tùy loại
-
Norplant : 6 que, tác dụng trong 5-7 năm
-
Jadelle, Sinoplant : 2 que, tác dụng 5 năm
-
Implanon : 1 que, tác dụng 3 năm
-Implanon là loại que cấy hiện đang lưu hành tại Việt Nam. Bài viết chủ yếu sẽ đề cập nhiều đến dạng que cấy này.
- Implanon chứa etonogestrel, có ưu điểm là chỉ có một que cấy duy nhất, tác dụng ngừa thai kéo dài trong 3 năm.
HIỆU QUẢ TRÁNH THAI?
-
Hiệu quả ngừa thai thực sự ấn tượng của Implanon: 99.95%, tức là có 9995 người sử dụng Implanon trong 10000 người sẽ không bị có thai ngoài ý muốn.
-
Khả năng thụ thai của Implanon sẽ hồi phục hoàn toàn và nhanh chóng sau khi que cấy được lấy ra.
-
Tất nhiên nếu để que cấy quá thời gian được khuyến cáo, đối với Implanon là 3 năm, thì hiệu quả ngừa thai sẽ giảm đi.
CƠ CHẾ TRÁNH THAI?
Que Implanon hoạt động dựa trên 2 cơ chế chính:
-
Làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn không cho tinh trùng xâm nhập buồng tử cung.
-
Ngăn sự rụng trứng (ở hơn phân nửa các chu kỳ).
-
Nên cấy que vào tuần đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt (thời điểm cấy que tốt nhất là từ ngày thứ 1 đến ngày thứ 7 của chu kỳ kinh nguyệt.)
KHẢ NĂNG CÓ THAI TRỞ LẠI?
-
Sau khi rút que cấy, sự thụ thai hồi phục nhanh chóng và hoàn toàn.
-
Có thể lấy que cấy bất cứ khi nào bạn muốn.
Nếu bạn muốn có thai trở lại, hãy đến cơ sở y tế, nhân viên y tế sẽ lấy que cấy ra cho bạn.
TÁC DỤNG PHỤ?
- Cũng như các biện pháp tránh thai có chứa hormone, Implanon có thể tạo ra sự thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt.
-
Trong vài tháng đầu triệu chứng có thể xảy ra là ra kinh ít hơn, ngắn hơn hay rong kinh >8 ngày, rong huyết, không có kinh.
-
Sau 1 năm thì Implanon thường hay gây vô kinh.
- Các triệu chứng khác ít gặp hơn như mụn nhọt, thay đổi tính tình, dễ cáu giận, mệt mõi, giảm ham muốn, đau hạ vị, đau sau khi cấy que, đau đầu, chóng mặt, căng ngực, buồn nôn … Các triệu chứng này thường thoáng qua hay giảm đi theo thời gian.
ƯU ĐIỂM?
-
Đối tượng sử dụng của Implanon là rất rộng. Các bà mẹ đang cho con bú, phụ nữ trên 40 tuổi, người có u xơ tử cung có thể sử dụng Implanon an toàn. Các bà mẹ tốt nhất nên đợi trẻ hơn 6 tuần tuổi mới bắt đầu sử dụng que cấy này.
-
Các trường hợp có yếu tố nguy cơ cho tim mạch như hút thuốc lá, béo phì, tiểu đường hay cả bệnh nhân cao huyết áp đều có thể dùng Implanon.
-
Implanon chỉ đặt 1 lần duy nhất, chỉ với 1 que cấy, không yêu cầu người sử dụng phải tuân thủ. Không phải uống thuốc mỗi ngày hay phải chuẩn bị trước mỗi lần quan hệ, Implanon cũng không ảnh hưởng đến quan hệ tình dục.
-
Que tránh thai bắt đầu phát huy tác dụng tránh thai sau khi cấy 24 tiếng, vì vậy sau khoảng 1 ngày là bạn có thể quan hệ tình dục được.
NHƯỢC ĐIỂM?
-
Do cơ địa một số bạn sẽ bị rối loạn nội tiết tố (nên tái khám định kỳ để được hướng dẫn uống thuốc cân bằng nội tiết tố bổ sung)
-
Thường gây rong kinh trong vài tháng đầu.
-
Cũng như dụng cụ tử cung, Implanon cần phải được đặt tại cơ sở y tế và được thực hiện bởi nhân viên y tế được huấn luyện về cách đặt và rút que cấy.
-
Sử dụng que cấy tránh thai không có tác dụng bảo vệ khỏi các nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục
-
Cần phải thường xuyên tái khám định kỳ
VẤN ĐỀ VÔ KINH KHI SỬ DỤNG IMPLANON?
-
Sau 1 năm sử dụng, Implanon hay gây ra tình trạng vô kinh.
-
Tùy theo quan niệm của mỗi người mà đây có thể là ưu điểm hay là nhược điểm của que cấy này.
-
Đối với một số người thì việc không ra máu kinh hàng tháng của một phụ nữ là chuyện “bất thường”, không hợp với tự nhiên.
-
Thực ra giai đoạn vô kinh này không là bệnh lý, máu kinh không hề tích tụ trong cơ thể.
- Nếu một phụ nữ ra máu ít hay không ra máu kinh thì điều này có lợi cho sức khỏe, ngăn ngừa tình trạng thiếu máu thiếu sắt hay gặp ở phụ nữ hay không hạn chế họ trong các hoạt động vui chơi.
Do đó không nên xem vấn đề này là một bất lợi khi cân nhắc sử dụng Implanon.
THÔNG TIN THÊM:
- Khoa Kế hoạch gia đình - Bệnh viện Từ Dũ hiện đang cung cấp que cấy ngừa thai Implanon. Bạn có thể đến để được tư vấn.Chi phí tổng cộng là khoảng 110USD cho 1 que cấy sử dụng trong 3 năm.
Thông tin liên hệ:
Khoa Kế hoạch gia đình, Bệnh viện Từ Dũ
284 Cống Quỳnh Q1 TP HCM
ĐT: (028) 5404 4355
*** Tài liệu tham khảo
WHO. Family Planning, A global handbook for provider. 2007
WHO. Medical eligibility criteria for contraceptive use. Third edition, 2004.
Và một số nguồn khác.
Tác giả Nguyễn Phương Linh (Zịt)